Giftige paddenstoelen

Zoals de Engelse schrijver van humoristische fantasy-boeken Terry Pratchett mooi samenvatte: ‘All fungi are edible. Some fungi are only edible once.’

We hebben het hier natuurlijk over giftige paddenstoelen. Niet elke giftige paddenstoel is even gevaarlijk. Hoe gevaarlijk een bepaalde paddenstoel is, heeft te maken met het type gif en de hoeveelheid gif dat deze paddenstoel bevat. Zo kan de ene paddenstoelsoort dodelijk zijn en de andere niet, hoewel beide soorten hetzelfde gif bevatten, maar in een andere dosis. Zelfs sommige eetbare paddenstoelen kunnen wel degelijk wat gif in zich hebben.  

Bij een aantal eetbare paddenstoelen krijg je de waarschuwing: ‘Eet ze niet rauw.’ Deze paddenstoelen bevatten een kleine hoeveelheid gif, dat niet tegen hitte kan. Als je ze kookt of bakt, zijn ze dus wel veilig voor consumptie. Daarnaast zijn er paddenstoelen die je niet mag eten in combinatie met alcohol. Dit komt doordat zo’n paddenstoel bijvoorbeeld coprine bevat. Coprine is een mycotoxine en het remt een enzym dat een rol speelt in het verwerken van alcohol. Als je paddenstoelen met coprine eet in combinatie met bijvoorbeeld een wijntje, dan kan je metabolisme dit wijntje niet goed afbreken en kun je een alcohol flush reactie krijgen. In zo’n geval wordt je gezicht rood en voel je je misselijk.   

We kennen lang niet alle paddenstoelen en waarschijnlijk zijn er giffen die we nog niet kennen. Sommige types gif geven lichte maag-darmklachten, zoals misselijkheid en diarree, maar andere giffen leiden onvermijdelijk tot de dood. Tegen het potentieel dodelijke muscarine hebben we intussen een antigif, namelijk atropine. Voor andere dodelijke giffen zoals alfa-amanitine, wat fatale leverschade veroorzaakt, en orellanine, waarvan je nierfalen krijgt, bestaan geen antigiffen. Consumptie van paddenstoelen met deze types gif leiden vrijwel altijd tot de dood.

Waarom zou je dan zo’n giftige paddenstoel opeten?   

Het probleem zit in de misidentificatie tijdens het plukken van wilde paddenstoelen. Veel eetbare paddenstoelen hebben giftige lookalikes. Vaak denken mensen dat ze een eetbare paddenstoel hebben geplukt, waarna ze hem thuis bereiden en opeten. Pas nadat de ziekteverschijnselen beginnen wordt duidelijk dat ze zich hebben vergist. In dat geval is het vaak al te laat. Om dit soort dodelijke vergissingen tegen te gaan, zijn er in Zwitserland officiële paddenstoelinspecteurs. Mensen die wildplukken kunnen hun mandje met paddenstoelen door deze inspecteurs laten controleren en giftige paddenstoelen worden eruit gehaald. In 2022 hebben deze paddenstoelinspecteurs maar liefst 54 kilogram dodelijke paddenstoelen uit hun mandjes gehaald.

In Kallanpa & Kallaquinto mochten giftige paddenstoelen natuurlijk niet ontbreken. We hebben 5 giftige paddenstoelen geschilderd. Op 2 paddenstoelen staat 1 schedeltje, op 1 paddenstoel 2 schedeltjes en op 2 paddenstoelen 3 schedeltjes. Het aantal schedeltjes zegt iets over de giftigheid van elke paddenstoel.

Wat zijn neutrale paddenstoelen?

Eetbare en giftige paddenstoelen kennen we allemaal, maar er zijn ook nog andere paddenstoelen. Naar schatting bestaan er zo’n 2,5 miljoen verschillende schimmels, maar slechts 155.000 hebben formeel een naam gekregen in de wetenschap. Elk jaar komen er officieel ongeveer 2.500 soorten bij. Dat betekent dat het ruim een millennium zal duren voordat we alle verschillende soorten schimmels kennen. De paddenstoel, die jij tegenkomt tijdens je wandeling in het bos, zou dus zomaar een nog onbekende soort kunnen zijn. Van deze onontdekte soorten weten we niet of je ze veilig kan eten.

Het was zonde om Kallanpa & Kallaquinto te beperken tot eetbare en giftige paddenstoelen, want er zijn veel paddenstoelen die niet eetbaar zijn, maar ook niet giftig. Zo kunnen paddenstoelen bijvoorbeeld bijzonder taai zijn, waardoor we ze niet kunnen eten. Of ze zijn amper een paar millimeter groot. In dat geval zou je er tientallen moeten verzamelen om er een maaltijd mee te kunnen bereiden. Ook zijn er paddenstoelen die bijzonder slecht ruiken. Zo zijn er soorten die naar rottend vlees ruiken om vliegen aan te trekken, zodat deze vliegen hun sporen kunnen overbrengen. De vliegen vinden stront en rottend vlees misschien wel lekker, maar wij hebben toch liever iets anders op ons bord. Sommige paddenstoelen ruiken niet per se slecht, maar zijn zeer bitter of geven een andere onaangename smaak als je erin bijt en om die reden zijn ze niet geschikt voor consumptie. Daarnaast bestaan er paddenstoelen, die wel degelijk lekker zijn, maar zodanig zeldzaam en bedreigd zijn in de natuur, dat ze een beschermde status hebben verworven. Deze paddenstoelen mag je dus niet plukken. Zo kan de soort zich hopelijk opnieuw verspreiden en niet langer met uitsterven bedreigd is.

Deze niet giftige en oneetbare paddenstoelen spelen een belangrijke rol in de natuur. Zo zijn paddenstoelen echte opruimers en vormen ze vaak voedsel voor andere dieren, zoals eekhoorns. Ook maken ze de bodem gezond en zijn ze onmisbaar voor planten. Om deze redenen mochten deze paddenstoelen niet in Kallanpa & Kallaquinto ontbreken en hebben we ze de naam neutrale paddenstoelen gegeven.

Ben jij benieuwd waarom de 5 neutrale paddenstoelen in Kallanpa & Kallaquinto neutraal zijn? Binnenkort verschijnt er meer info over elke paddenstoel in de spellen. Stay tuned!

We liggen in ’t Klavertje Vier!

Hoera! 🥳

Vanaf nu kan je Kallanpa & Kallaquinto vinden in de superleuke winkels van ’t Klavertje Vier!

’t Klavertje Vier heeft 5 vestigingen in de Kempen en Antwerpen.

’t Klavertje Vier Kalmthout:

Achterbroeksteenweg 184

2920 Kalmthout

’t Klavertje Vier Wuustwezel:

Dorpsstraat 49

2990 Wuustwezel

’t Klavertje Vier Hoogstraten:

Van Aertselaerstraat 22

2320 Hoogstraten

’t Klavertje Vier Kapellen:

Winkelcentrum Promenade

Antwerpsesteenweg 39/B31

2950 Kapellen

’t Klavertje Vier Antwerpen:

Winkelcentrum Grand Bazar

Beddenstraat 2 bus 44

2000 Antwerpen

 www.tklavertje-vier.be

Waarom een spel over paddenstoelen?

Al eeuwenlang spreken paddenstoelen tot de verbeelding. Zo zouden er kaboutertjes in paddenstoelen wonen of verschijnt er volgens legendes een cirkel van paddenstoelen als heksen op die plek dansen, dit noemen we ook wel een heksenkring. Over bijna de hele wereld speelden paddenstoelen een rol in de plaatselijke folklore. Hier in Europa, maar ook in Nieuw-Zeeland, Japan, Siberië, de Verenigde Staten en in Centraal- en Zuid-Amerika komen ze voor in legendes, geneeskunde en religie. In Centraal- en Zuid-Amerika zijn zelfs beelden teruggevonden van paddenstoel goden.

Waarom spreken paddenstoelen zo tot de verbeelding?

Paddenstoelen behoren tot de meest fascinerende bewoners die onze planeet kent. Vaak wordt gedacht dat paddenstoelen planten zijn en heel lang werd dit ook geloofd door wetenschappers. Pas in 1969 werden paddenstoelen geclassificeerd in een eigen rijk: het rijk van de fungi. Tot dit rijk behoren de gisten en de schimmels. Paddenstoelen zijn de vruchtlichamen van schimmels, zoals een appel het vruchtlichaam is van een appelboom. Een appelboom zien we staan, maar waar zijn die schimmels dan? Die schimmels zitten onder onze voeten, ondergronds vertakt in schimmeldraden die we hyfen noemen. Deze hyfen vormen netwerken en verspreiden zich over gigantische oppervlakken. Het mysterieuze rijk van de fungi is nog grotendeels onbekend. Naar schatting is 90 tot 99% van de schimmels nog onontdekt. Een wereld vol bijzonderheden en diversiteit.

Met Kallanpa & Kallaquinto willen we een stukje van de sluier oplichten en een kijkje nemen in dit bijzondere rijk van de fungi.

Zien wij jou ook op Spel 2023?

Binnenkort is het zover: Spel 2023! Op zaterdag 24 en zondag 25 november verwelkomen je graag op Spel 2023 in Antwerpen Expo. Je kan daar gezellig aan een tafeltje komen zitten en zowel Kallanpa als Kallaquinto spelen. Je mag ons al je vragen stellen. We vertellen je graag meer over hoe je de spellen speelt, hoe we ze gemaakt hebben of over Purple Palette.

Speciaal voor Spel 2023 geven we korting en je kan Kallanpa & Kallaquinto meteen daar kopen, zodat je het dezelfde avond al lekker thuis kan spelen met je familie of vrienden. Ook krijg van ons een gratis draagtas, zodat je niet de hele dag met de doos in je handen hoeft rond te lopen.

Het belooft een prachtig weekend te worden met heel veel nieuwe spellen en verschillende leuke themapleinen. Uiteraard kun je er ook een hapje eten en met ons een praatje komen maken. Hopelijk tot op Spel 2023!

Wil je meer weten of een kaartje bestellen? Ga dan snel naar de website van Spel 2023.